本篇文章适合个人复习翻阅,不建议新手入门使用
指数函数
定义和性质
定义:(指数函数)
e x p : R → R , x ↦ e x p ( x ) = e x = ∑ k = 0 ∞ x k k ! exp:\mathbb{R}\to\mathbb{R},x\mapsto exp(x)=e^x=\sum\limits_{k=0}^{\infty}\frac{x^k}{k!} exp:R→R,x↦exp(x)=ex=k=0∑∞k!xk注:需验证良定义性:即每一点均收敛(只需将阶乘放缩为幂函数)
性质
- 指数函数是一个群同态:即保持 ( R , + ) (\mathbb{R},+) (R,+) 到 ( R > 0 , ⋅ ) (\mathbb{R}_{>0},\cdot) (R>0,⋅) 的运算 e x + y = e x ⋅ e y e^{x+y}=e^x\cdot e^y ex+y=ex⋅ey
为证明该性质,需要引入两个级数的乘积
级数乘积
定义:(双指标序列)
即映射 F : Z ≥ 1 × Z ≥ 1 → R , ( i , j ) ↦ F ( i , j ) = x i , j F:\mathbb{Z}_{\geq 1}\times \mathbb{Z}_{\geq 1}\to \mathbb{R},(i,j)\mapsto F(i,j)=x_{i,j} F:Z≥1×Z≥1→R,(i,j)↦F(i,j)=xi,j
定义:(双指标序列的重排)
指标 i ∈ Z ≥ 1 , j ∈ Z i\in\mathbb{Z}_{\geq 1},j\in\mathbb{Z} i∈Z≥1,j∈Z的重排即双射 Φ : Z ≥ 1 → Z ≥ 1 × Z , n ↦ Φ ( n ) \Phi:\mathbb{Z}_{\geq 1}\to \mathbb{Z}_{\geq 1}\times \mathbb{Z},n\mapsto \Phi(n) Φ:Z≥1→Z≥1×Z,n↦Φ(n)称 Φ ( n ) \Phi(n) Φ(n) 是一个双指标,数列 { y n } \{y_n\} {yn} 称为双指标序列 { x Φ ( n ) } \{x_{\Phi(n)}\} {xΦ(n)} 的一个重排
注:直观上重排即:二维指标和一维指标的某种一一对应关系
命题:级数的乘积
设实数项级数 ∑ k = 1 ∞ a k , ∑ k = 1 ∞ b k \sum\limits_{k=1}^{\infty}a_k,\sum\limits_{k=1}^{\infty}b_k k=1∑∞ak,k=1∑∞bk , { c n } n ≥ 1 \{c_n\}_{n\geq 1} {cn}n≥1 是 { a i b j } i , j ≥ 1 \{a_ib_j\}_{i,j\geq 1} {aibj}i,j≥1 的一个重排,若下列条件满足其一,
- ∑ k = 1 ∞ a k , ∑ k = 1 ∞ b k \sum\limits_{k=1}^{\infty}a_k,\sum\limits_{k=1}^{\infty}b_k k=1∑∞ak,k=1∑∞bk是收敛的正项级数
- ∑ k = 1 ∞ a k , ∑ k = 1 ∞ b k \sum\limits_{k=1}^{\infty}a_k,\sum\limits_{k=1}^{\infty}b_k k=1∑∞ak,k=1∑∞bk是绝对收敛的级数
则级数 ∑ k = 1 ∞ c k \sum\limits_{k=1}^{\infty}c_k k=1∑∞ck 收敛且
∑ k = 1 ∞ c k = ( ∑ k = 1 ∞ a k ) ( ∑ k = 1 ∞ b k ) \sum\limits_{k=1}^{\infty}c_k=(\sum\limits_{k=1}^{\infty}a_k)(\sum\limits_{k=1}^{\infty}b_k) k=1∑∞ck=(k=1∑∞ak)(k=1∑∞bk)
注:一般所说的级数的Cauchy乘积是取如下的重排: n ↦ ( i , j ) , ( i + j = n ) n\mapsto (i,j),(i+j=n) n↦(i,j),(i+j=n),即 ∑ k = 1 ∞ c k = ∑ k = 1 ∞ ∑ i + j = k a i b j \sum\limits_{k=1}^{\infty}c_k=\sum\limits_{k=1}^{\infty}\sum\limits_{i+j=k}a_ib_j k=1∑∞ck=k=1∑∞i+j=k∑aibj
证明
(正项级数情形)
- 由定理:单调有界数列收敛,要证目标级数收敛,只需证部分和有界
∑ n = 1 N c n ≤ ( ∑ k = 1 N 1 a k ) ( ∑ l = 1 N 2 b l ) ≤ ( ∑ k = 1 ∞ a k ) ( ∑ k = 1 ∞ b k ) \sum\limits_{n=1}^Nc_n\leq (\sum\limits_{k=1}^{N_1}a_k)(\sum\limits_{l=1}^{N_2}b_l)\leq (\sum\limits_{k=1}^{\infty}a_k)(\sum\limits_{k=1}^{\infty}b_k) n=1∑Ncn≤(k=1∑N1ak)(l=1∑N2bl)≤(k=1∑∞ak)(k=1∑∞bk) - 对任意 N 3 , N 4 N_3,N_4 N3,N4,存在 N N N 有 ( ∑ k = 1 N 3 a k ) ( ∑ l = 1 N 4 b l ) ≤ ∑ n = 1 N c n ≤ ( ∑ k = 1 ∞ a k ) ( ∑ k = 1 ∞ b k ) (\sum\limits_{k=1}^{N_3}a_k)(\sum\limits_{l=1}^{N_4}b_l)\leq \sum\limits_{n=1}^Nc_n\leq (\sum\limits_{k=1}^{\infty}a_k)(\sum\limits_{k=1}^{\infty}b_k) (k=1∑N3ak)(l=1∑N4bl)≤n=1∑Ncn≤(k=1∑∞ak)(k=1∑∞bk) 又令 N 3 , N 4 → ∞ N_3,N_4\to\infty N3,N4→∞ 则得极限值
(绝对收敛情形)
- 对任意实数 x x x ,定义其正部和负部
x + = { x , x ≥ 0 0 , x ≤ 0 x − = { 0 , x ≥ 0 − x , x ≤ 0 x^+=\begin{cases} x,&x\geq 0\\ 0,&x\leq 0\\ \end{cases} \quad x^-=\begin{cases} 0,&x\geq 0\\ -x,&x\leq 0\\ \end{cases} x+={x,0,x≥0x≤0x−={0,−x,x≥0x≤0则 x = x + − x − x=x^+-x^- x=x+−x− - 只需将 ∑ k = 1 ∞ a k , ∑ k = 1 ∞ b k \sum\limits_{k=1}^{\infty}a_k,\sum\limits_{k=1}^{\infty}b_k k=1∑∞ak,k=1∑∞bk 分别拆分为 正部之和、负部之和再进行讨论,就容易得到结论
富必尼(Fubini)定理
级数形式的 Fubini 定理:设级数 ∑ k = 2 ∞ ( ∑ i + j = k a i b j ) \sum\limits_{k=2}^{\infty}(\sum\limits_{i+j=k}a_ib_j) k=2∑∞(i+j=k∑aibj) 绝对收敛,则
∑ i = 1 ∞ ( ∑ j = 1 ∞ a i b j ) = ( ∑ k = 1 ∞ a k ) ( ∑ k = 1 ∞ b k ) = ∑ j = 1 ∞ ( ∑ i = 1 ∞ a i b j ) \sum\limits_{i=1}^{\infty}(\sum\limits_{j=1}^{\infty}a_ib_j)=(\sum\limits_{k=1}^{\infty}a_k)(\sum\limits_{k=1}^{\infty}b_k)=\sum\limits_{j=1}^{\infty}(\sum\limits_{i=1}^{\infty}a_ib_j) i=1∑∞(j=1∑∞aibj)=(k=1∑∞ak)(k=1∑∞bk)=j=1∑∞(i=1∑∞aibj)
回过头来证明 e x + y = e x ⋅ e y e^{x+y}=e^x\cdot e^y ex+y=ex⋅ey,以上内容保证以下操作均合法
证明
e x ⋅ e y = ( ∑ k = 0 ∞ x k k ! ) ( ∑ k = 0 ∞ y k k ! ) = ∑ k = 0 ∞ ∑ i + j = k x i i ! x j j ! = ∑ k = 0 ∞ 1 k ! ∑ i + j = k k ! i ! j ! x i ⋅ y j = ∑ k = 0 ∞ 1 k ! ( x + y ) k = e x + y \begin{split} e^x\cdot e^y&=(\sum\limits_{k=0}^{\infty}\frac{x^k}{k!})(\sum\limits_{k=0}^{\infty}\frac{y^k}{k!})\\ &=\sum\limits_{k=0}^{\infty}\sum\limits_{i+j=k}\frac{x^i}{i!}\frac{x^j}{j!}\\ &=\sum\limits_{k=0}^{\infty}\frac{1}{k!}\sum\limits_{i+j=k}\frac{k!}{i!j!}x^i\cdot y^j\\ &=\sum\limits_{k=0}^{\infty}\frac{1}{k!}(x+y)^k=e^{x+y} \end{split} ex⋅ey=(k=0∑∞k!xk)(k=0∑∞k!yk)=k=0∑∞i+j=k∑i!xij!xj=k=0∑∞k!1i+j=k∑i!j!k!xi⋅yj=k=0∑∞k!1(x+y)k=ex+y
参考书:
- 《数学分析之课程讲义》清华大学数学系及丘成桐数学中心
- 《数学分析习题课讲义》谢惠民 恽自求 易法槐 钱定边 著